کیست و تومورهای فک و صورت – کیست به حفره تو خالی در استخوان گفته میشود که دارای پوشششی اپیتلیومی بوده و میتواند دارای مایع یا تو خالی باشد. اما تومور ضایعه ای فضا گیرو توپر بوده که میتواند در بافت سخت استخوان وبافت نرم ایجاد شود. علل ایجاد کیست و تومورهای دهان وفک وصورت میتواند بسیار متنوع باشد. از علل تکاملی و مادرزادی گرفته تا علل عفونی و نئوپلاستیک میتواند باشد باتوجه به علت آن ماهیت آنها نیز میتواند متفاوت باشد.
منشاء کیست، علت دندانی دارد یعنی وجود بافت فعال دندانی داخل فک که در دوران جنینی باعث ساخت دندان می‌شده، درون فک باقی‌مانده و تا سن ۲۰-۱۸ سالگی که دندان عقل شروع به رویش می‌کند تغییر ماهیت می‌دهد و شکل پاتولوژیک (غیرطبیعی و بیماریزا)به خود می‌گیرد و زمینه ایجاد کیست را فراهم می‌کند.
کیست‌ها به انواع مختلف تقسیم می‌شوند؛ برخی از انواع آنها می‌توانند آسیب بیشتری به لثه بزنند. بعضی هم ظاهری شبیه کیست دارند ولی رفتاری مانند تومورهای خوش‌خیم از خود نشان می‌دهند بنابراین گرفتن رادیوگرافی را بعد از بلوغ تا ۱۵ سالگی برای بررسی فک و احتمال وجود دندان نهفته و کیست‌های اطراف توصیه می‌کنیم. کیست‌ها ممکن است باعث جابجایی دندان و انحراف آنها از مسیر اصلی، لقی دندان و حتی تحلیل رفتن ریشه دندان شوند. برخی مواقع نیز عفونت می‌کنند.
جراح فک و صورت یا دندانپزشک متخصص می تواند برای جمع آوری اطلاعات لازم جهت تشخیص تومور فک ، آزمایشات و تست های متعدد از جمله موارد زیر تجویز کند:
پزشک به کمک نتایج این آزمایشات، بهترین و موثرترین گزینه را برای درمان کیست یا تومورهای فکی شما انتخاب خواهد کرد.
بسته به نوع تومور و درجه پیشرفت آن و همچنین علائم موجود، گزینه های درمانی متفاوت است.
درمان این کیست ها می تواند شامل جراحی، دارودرمانی و یا در مواردی نیز ترکیبی از هردو باشد.
در طول جراحی فک، تومور یا کیست را خارج می کنند و در برخی موارد دندان های نزدیک نواحی آسیب دیده هم برداشته می شود.
پس از خارج کردن تومور، آن را برای بررسی های بیشتر به آزمایشگاه می فرستند. بعد از دریافت اطلاعات لازم در خصوص خوش خیم یا بدخیم بودن تومور، اقدام مناسب برای تکمیل این مرحله درمانی صورت می گیرد. گزینه های درمانی دیگر نیز شامل موارد زیر هستند:
پس از درمان نیز معاینات منظم و مراجعه به دندانپزشک کمک می کند تا از وقوع مجدد کیست ها و تومورهای فکی به موقع پیشگیری شود.